ساختار نخستين ساقه تك
لپهايها
مريستم انتهايي ( Shoot Apical Meristem , SAMs ) در ساقه تك لپهايها رشد طولي آن را باعث ميگردد . در تك لپهايها سلولهاي مريستمي بصورت آنتيكلينال يعني عمود بر محور طولي گياه تقسيم ميگردد و هرچه از انتهاي ساقه دور ميشويم تقسيمات بصورت پريكلينال انجام ميگيرد . در برش طولي اين قسمت منطقهاي بنام مريستم PTM ( Primary thickening meristem ) مشاهده شده كه ضخامتي را در انتهاي ساقه تك لپهايها ايجاد ميكنند . پروكامبيوم كه بعداً كامبيوم آوندي از آن بوجود ميآيد خود نيز از مريستم PTM مشتق ميشود . تك لپهايهايي از قبيل نيشكر و ذرت فاقد PTM ميباشد .
عمده تفاوت ساقه تك لپهايها و دو لپهايها
1. رشد قطري در تك لپهايها وجود ندارد ولي دو لپهايها واجد آن هستند .
2. ساقه تك لپهايها واجد مريستم PTM ميباشد .
3. پارانشيم پوستي در تك لپهايها تحليل رفته و اغلب غيرقابل تشخيص ميباشد .
4. دستجات آونده به طور نامنظم در برش عرضي مشاهده ميشوند ولي در دو لپهايها بر روي يك دايره قرار ميگيرند .
5. معمولاً در تك لپهايها دستجات آوندي به شكل حرف V قرار ميگيرند .
6. در اثر رشد سريع ساقه ، مغز تحليل رفته و توخالي است .
7. در تك لپهايها غلاف آوندي ( بافت اسكلرانشيم ) اطراف دستجات آوندي را احاطه ميكند.
در اينجا به تشريح ساقه چند جنس از رده تك لپهايها پرداخته می شود :
مارچوبه (Asparagus)، ذرت (Zea maize)، اويارسلام (Cyperus)، گندم (Triticum)،